Home » Thema’s » Implementeren van wetten

Overheidsorganisaties op alle niveaus worden geconfronteerd met de invoering of aanpassing van wetgeving. Denk hierbij aan de Omgevingswet, Inburgeringswet, Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WkB), Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer (WMEBV), Wet Open Overheid (WOO), Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (WAMS) en de actualisering van de Archiefwet.  

Als overheidsorganisatie is het geen keuze om niet (tijdig) aan een wet te voldoen. Dit kan anders leiden tot o.a. maatschappelijke onrust, negatieve publiciteit, dalend vertrouwen in de overheid, dwangsommen of een aanwijzing van een toezichthoudende instantie.

Een nieuwe of veranderende wet heeft niet alleen juridische impact, maar ook andere organisatorische consequenties, zoals nieuwe rollen en taken (bijv. publicatieplicht vanuit de WOO), aanpassing van de IT (bijv. digitaal kunnen aanvragen van een product vanuit de WMEBV), andere houding en gedrag (bijv. "ja, mits…" vanuit de Omgevingswet) en ketensamenwerking (bijv. informatie-uitwisseling vanuit de WAMS).

Het implementeren van nieuwe wetgeving is complex en gaat niet zonder slag of stoot. Veel organisaties:

  • Beseffen dat ze hieraan moeten voldoen, maar ze hebben te weinig tijd, capaciteit en verandervermogen om hier mee aan de slag te gaan naast hun bestaand werk.

  • Gaan aan de slag, maar weten vaak niet goed waar te beginnen en boeken te weinig voortgang

  • Weten dat er impact is, maar het ontbreekt ze de kennis om op een snelle wijze inzichtelijk de analyse te maken en tot een Plan van Aanpak te komen.

  • Maken te weinig gebruik van de best practices en praktijkvoorbeelden.

  • Overzien onvoldoende hoe wetgeving met elkaar samenhangt, elkaar soms versterkt, maar in sommige gevallen ook tegenspreekt.

  • Kiezen voor een juridische insteek en vergeten de organisatorische consequenties mee te nemen

AANPAK

Elke wet is anders, maar onze aanpak is generiek. De Processpecialisten ondersteunen bij het efficiënt en effectief implementeren van organisatorische consequenties die voortkomen uit nieuwe of aangepaste wetgeving.  

Bepalen organisatorisch bestuurlijk ambitieniveau en doelen 

Het implementeren van een nieuwe wet is niet vrijblijvend. Overheidsorganisaties hebben wel de keuze om een hoger bestuurlijk ambitieniveau en doelen te koppelen aan de invoering van de wet. Bijvoorbeeld: verregaande ketensamenwerking (omgevingstafel) voor initiatieven onder de Omgevingswet. Dit is geen verplichting maar ligt wel voor de hand en wordt bepaald door organisatorische ambitie.

In deze stap bepalen we samen met u het ambitieniveau, waarom dit voor uw organisatie van belang is en of dit haalbaar is. De impact wordt erg beïnvloed wordt door de ambitie en omgekeerd. Uit de praktijk blijkt inmiddels dat veel ambities organisatorisch (nog) niet haalbaar zijn. Daar moet een gezonde en haalbare afstemming plaatsvinden.

Impact bepalen 

Op basis van ervaringen weten we wat de algemene impact is van een bepaalde wet op een overheidsorganisatie. De impact op uw organisatie stellen we aan de hand van referentiemodellen vast. De impact van wetten op overheidsorganisaties (op hoofdlijnen):  Afhankelijk van de aard van de wet gebruiken we daarbij referentieprocessen waarin alle directe en indirecte eisen die de wet aan die processen stelt verwerkt zijn (o.a. Omgevingswet en WkB), een checklist/quickscan (o.a. WOO) of een matrix met producten en diensten (WMEBV). Als wetten tegelijktijdig ingevoerd worden (Bijvoorbeeld Omgevingswet en Wkb), bepalen we in deze stap ook de samenhang.  Het resultaat van deze stap is in alle gevallen dat u een inzicht krijgt in wat de invoering van de wet betekent voor uw organisatie, mensen & systemen, en wat de veranderkundige opgave is.

Opstellen en vaststellen plan van aanpak  

In deze stap stellen we een Plan van Aanpak op. Hierbij gebruiken wij praktijkvoorbeelden vanuit andere organisatie. Om een wet op een goede wijze te implementeren kijken we breed naar de uitdagingen. Het plan van aanpak kan resulteren in activiteiten op de volgende onderdelen:

  • Beleid en instrumenten 
  • Klanten (inwoners en instellingen) 
  • Informatievoorziening 
  • Werkprocessen 
  • Houding & gedrag  
  • Ketensamenwerking 

Uitvoeren en monitoren voortgang 

In de uitvoering kunnen wij verschillende rollen vervullen. Vanuit de rol van programmamanager of projectleider hebben wij een coördinerende rol, als verandermanager richten we ons vooral op de menskant van de verandering en als procesbegeleider ondersteunen wij bij het inrichten van processen en systeem.  

Inrichten continu verbeteren

Het invoeren van een wet is één, het volgens die wet blijven werken is een tweede. In de kern moet uw organisatie de wet volgen, maar in de uitvoering daarvan kan het zijn dat ander gedrag ontstaat. Daarnaast worden wetten ook regelmatig geactualiseerd. Door een PDCA cyclus in te richten monitort u de voortgang, houdt u zich op de resultaten en stuurt u tijdig bij. Wij begeleiden uw mensen hierbij. 

LEES OOK

ONZE SPECIALISTEN

Geen Processpecialist is hetzelfde, maar onze aanpak is direct herkenbaar: eigenzinnig, gedreven en verbindend. We maken snel contact en zorgen voor plezier in de samenwerking.

ONZE SPECIALISTEN

Geen Processpecialist is hetzelfde, maar onze aanpak is direct herkenbaar: eigenzinnig, gedreven en verbindend. We maken snel contact en zorgen voor plezier in de samenwerking.