Online kickstart Omgevingswetproof werkprocessen

De Omgevingswet raakt verschillende werkprocessen binnen gemeenten en provincies. De Processpecialisten en Albers Consultancy helpen gemeenten en provincies in 2 sessies met het opstellen van een actieplan om omgevingswetproof te gaan werken.

“Wat een opluchting om van een generieke procesplaat te komen tot een overzichtelijke en concrete actielijst!”

Basis voor het actieplan zijn de modelprocessen van de VNG. De eerste van twee sessies start met een toelichting op de Omgevingswet en de impact daarvan op het betreffende proces. Daarna bespreken we de VNG procesplaat met een groep betrokkenen uit de organisatie. Door vragen uit de groep en prikkelende stellingen van de procesbegeleiders wordt duidelijk wat de Omgevingswet betekent voor de organisatie. De deelnemers noteren ondertussen hun aandachtspunten. Na de eerste sessie worden alle aandachtspunten uitgewerkt en geclusterd. Die uitwerking vormt dan de basis voor de tweede sessie, waarin we samen de aandachtspunten vertalen naar concrete actiepunten met actiehouders en een deadline. Wanneer alles acties zijn uitgevoerd, is het proces klaar voor de Omgevingswet.

“Strak geregeld, er is ook online voldoende interactie: het lijkt net alsof je echt bij elkaar zit.”

Deze kickstart kunnen we zowel op locatie als online organiseren. Vóór Corona gebruikten we post-its, nu halen we de input digitaal op – ook op locatie. Bij online sessies maken we vooraf afspraken over bijvoorbeeld het platform (Zoom of Teams) en het gebruik van devices (liever pc of laptop dan mobiele telefoon).

Meer weten? Neem contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77

Online besluitvorming Omgevingswetproces

Een verbeterteam van de gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft de afgelopen weken het proces Verkennen en begeleiden initiatief ontworpen, waarmee de gemeente straks omgevingswetproof kan werken. Het laten vaststellen van zo’n nieuw werkproces kan nog weleens tijd kosten: voor je alle beslissers aan tafel hebt, ben je zó een paar weken verder. De gemeente Utrechtse Heuvelrug deed het online: snel en soepel.

Aan tafel in Microsoft Teams zaten Manager Publiek en ambtelijk opdrachtgever Hermannus Stegeman, proceseigenaar en teamleider Omgevingsverzoeken Gert Zaaijer en alle lijnmanagers die de veranderingen zullen merken in hun teams. Processpecialist Margreet van Staalduinen begeleidde de besluitvorming.

“Een goede vertaling van de ‘ja, mits’- houding vanuit de Omgevingswet” – Gert Zaaijer

Margreet vertelt: “Vooraf had niet iedereen evenveel informatie: sommige deelnemers waren zelf bij de ontwerpsessies aanwezig geweest, andere zagen het proces voor het eerst. Ik heb de besluitvorming goed ingeleid om iedereen dezelfde informatiepositie te geven. Verder hebben we vooraf afgesproken, wie moet ‘meeweten’ en wie echt moet meebeslissen. We hebben ook duidelijk aangegeven welke keuzes nog gemaakt moeten worden: wat wordt bijvoorbeeld straks de rol van de Raad in het participatieproces? En hoe gaan we kosten in rekening brengen bij de initiatiefnemer? De besluitvorming verliep op deze manier soepel.”

Natuurlijk was het best spannend, zo’n proces neerzetten online met digitale ondersteuning, geen brown-papers aan de muur en geen geeltjes plakken. Maar het ging fantastisch met uitstekende begeleiding! Ik geloof zelfs dat we beter werk geleverd hebben met elkaar én dat we dat sneller hebben gerealiseerd.” – Hermannus Stegeman

Het verbeterteam kan nu met het vastgestelde proces aan de slag om dit werkend te krijgen. De acties die daarvoor nodig zijn, zijn al vastgelegd in een Proces Actie Plan.

Meer weten? Neem dan contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77

Competentieprofielen voor de Omgevingswet

De Omgevingswet vraagt naast nieuwe processen, systemen en regelgeving ook andere competenties en vaardigheden. In opdracht van de VNG hebben De Processpecialisten voor de belangrijkste processen competentieprofielen opgesteld.

In samenwerking met gemeenten zijn competentieprofielen opgesteld voor de nieuwe rollen in vier processen: Verkennen en begeleiden initiatieven, Behandelen vergunningaanvraag, Wijzigen Omgevingsplan en Toezicht & Handhaving. Gemeenten kunnen de profielen gebruiken als basis voor een opleidingsplan, als leidraad voor individuele ontwikkeltrajecten en bij het werven van nieuwe medewerkers.

De profielen zijn ontwikkeld in co-creatie met Menat B.V.. Zij hebben met slimme software de profielen geanalyseerd en daarmee dilemma’s, uitdagingen en eventuele tegenstrijdigheden in en tussen rollen zichtbaar gemaakt. Dit geeft extra inzicht voor het verandertraject en de benodigde leerinterventies. De komende periode zullen we de profielen op basis van feedback verder aanscherpen.

Meer weten? Check de “leeswijzer competentieprofielen Omgevingswet” of neem contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77

Online werksessie: Omgevingswet bij BUCH gemeenten

Kort geleden is bekendgemaakt dat de Omgevingswet niet op 1 januari 2021 in werking zal treden. Tot welk moment de inwerkingtreding wordt uitgesteld, is nog niet duidelijk. BUCH-gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo gaan voortvarend verder met de voorbereidingen – online.

Processpecialisten Nina Marchena en Iris Meuffels begeleidden een online werksessie. Ze vertellen: ‘‘We hebben, in vergelijking met een ‘gewone’ offline werksessie, nog meer tijd in een goede voorbereiding gestoken. We hebben vooral goed nagedacht over het faciliteren van interactie: hoe kunnen we de deelnemers verleiden om hun inzichten te delen, zonder dat het gesprek chaotisch wordt? Online heb je daarvoor andere spelregels nodig dan offline. Zo hebben we bijvoorbeeld afgesproken dat wie iets wil zeggen een hand opsteekt en dat we voor niet dringende vragen de chat-functie gebruiken. De deelnemers waren achteraf enthousiast: ‘zeer efficiënt’ zei er één en een ander zei ‘Dit kan ik elke dag wel doen!’”

Het uitstel van de Omgevingswet is nodig omdat het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) niet op tijd klaar is en door de coronacrisis de implementatie van de Omgevingswet vertraagt. Het streven is om het uitstel zo kort mogelijk te houden. Het uitstel betekent dan ook niet dat er tijd is om achterover te leunen.

De Processpecialisten maken gebruik van de toolkit werkende processen omgevingswet van de VNG.

Meer weten? Neem dan contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77 of meld je aan voor de online Expertsessie Werkende processen Omgevingswet op 22 april a.s. van 09.00 – 11.00 uur.

Online werksessie: Omgevingswet in Zwolle

In Zwolle zijn de belangrijkste processen al omgevingswetproof. Nu de Eerste Kamer op 10 maart de aanvullingswet grondeigendom heeft aangenomen, zijn er toch nog wat procesaanpassingen nodig. In online workshops brengen we dat samen met specialisten van de gemeente in kaart.

Processpecialist Ellen Zwiers begeleidde de werksessies in Zoom. Ze vertelt: “De eerste keer was het voor iedereen erg wennen om met Zoom te werken. We ontdekten al snel dat je beter oordopjes in kunt doen en dat beeld en geluid standalone beter zijn dan via het netwerk. Gelukkig was ik bij de aftrap vooraf zelf veel aan het woord, om te vertellen wat we de komende paar weken samen gaan doen. In een vervolgsessie zijn we écht samen aan de slag gegaan, toen waren we al aan Zoom gewend en ging de discussie prima. Ik had een plaat voorbereid die ik via mijn scherm kon delen en die richting gaf aan de discussie. Ook het stap voor stap doorspreken van een werkproces ging goed. Dat onderdeel heb ik samen met trainee Nadine begeleid: ik leidde het gesprek en gaf iedereen het woord en Nadine zorgde voor de vastlegging. Ik heb wat vaker een pauze ingelast en heb regelmatig gecheckt hoe het met iedereen ging. Het is fijn dat we zo toch verder kunnen werken aan omgevingswetproof werkprocessen.”

De Aanvullingswet grondeigendom vult de Omgevingswet aan met regelingen voor het voorkeursrecht, onteigening, de inrichting van het landelijk gebied en kavelruil. Ook bevat het wetsvoorstel regels over verhaal van kosten die de overheid maakt voor het aanleggen van publieke voorzieningen. Verder bevat de Aanvullingswet regels over een financiële bijdrage aan ruimtelijke ontwikkelingen in de gemeente. Door het aannemen van de Aanvullingswet grondeigendom door de Eerste Kamer, is een volgende stap gezet op weg naar inwerkingtreding van de Omgevingswet. De Processpecialisten helpen gemeente Zwolle met het ontwerpen en implementeren van omgevingswetproof werkprocessen.

Meer weten? Neem dan contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77.

Vliegende start met implementatie Omgevingswet

Gemeente Schouwen-Duiveland is het jaar goed begonnen met een energieke bijeenkomst rondom de omgevingswet. Medewerkers die dit jaar in hun werk de gevolgen van de nieuwe wet zullen gaan merken, weten nu wat er op hen af gaat komen.

Kwartetten en casusbespreking

Tijdens de bijeenkomst heeft Gertjan Benou (afdelingshoofd Ruimte en Milieu, opdrachtgever van het Programma Omgevingswet) verteld wat het Programma Omgevingswet het komend jaar gaat doen. Daarna is het omgevingswetkwartet gespeeld: het spel brengt de deelnemers in gesprek over de belangrijkste instrumenten en uitgangspunten van de Omgevingswet. Ten slotte hebben de deelnemers met een aantal voorbeeldcases op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving de VNG-referentieprocessen doorgesproken. Dit heeft duidelijk gemaakt wat de grootste veranderingen zullen zijn ten opzichte van de huidige werkwijze en wat de grootste uitdagingen zijn voor het komende jaar.

Spontane aanmeldingen

Jeroen Dirksen, coördinator Vergunningen en projectleider Processen Omgevingswet, kijkt terug:

“De bijeenkomst hielp om een brede groep medewerkers mee te nemen in de veranderingen die eraan zitten te komen. De VNG-referentieprocessen zijn zeer herkenbaar. In regionale sessies met onze ketenpartners gebruikt de VNG deze processen ook als basis. Deze kick-off heb ik, maar vooral ook de deelnemers, als zeer goed en waardevol ervaren. De resultaten bieden een heel goed houvast voor ons vervolg. Er zijn zelfs medewerkers die zich naar aanleiding van de bijeenkomst spontaan hebben aangemeld voor een rol in het project!” 

Meer weten? Of het Omgevingswet kwartet aanschaffen? Neem dan contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77.

Ook gebruik maken van de toolkit Werkende processen met de VNG-referentieprocessen, die de VNG samen met De Processpecialisten heeft ontwikkeld? Dat kan! Download ze hier.

Aan de slag met de Omgevingswet

Met de nieuwe Omgevingswet wil de overheid lokaal maatwerk en betere en snellere besluitvorming rondom de leefomgeving stimuleren. Om de doelen van de Omgevingswet te realiseren moeten gemeenten, provincies, waterschappen, GGD, veiligheidsregio’s omgevingsdiensten, burgers en initiatiefnemers samen aan de slag. Dat betekent dat ketensamenwerking, procesgericht werken en het delen van informatie tussen ketenpartners en binnen organisaties cruciaal wordt. Eén Omgevingswet moet leiden tot een eenduidige aanpak van het omgevingsrecht, maar hoe pak je dat aan?

In dit interview geeft Vincent Damen van De Processpecialisten zijn visie over de wijze waarop organisaties het beste aan de slag kunnen gaan met de Omgevingswet.

Partner en managementconsultant, Vincent Damen, is sinds 2005 werkzaam bij De Processpecialisten en houdt zich bezig met alle de ontwikkelingen op het gebied van de Omgevingswet. In deze functie vertaalt hij die ontwikkelingen naar werkende oplossingen, aanpakken en methodieken die De Processpecialisten vervolgens gebruiken in hun opdrachten. Daarnaast is Vincent zelf ook betrokken bij opdrachten die zij uitvoeren in het kader van de Omgevingswet.

Welke impact zal de Omgevingswet hebben op de informatie- en proceshuishouding binnen lokale overheidsinstellingen?

“Het spreekt voor zich dat de invoering van de Omgevingswet op veel vlakken een verandering betekent. Zo komt er een aantal nieuwe instrumenten en verandert de wettelijke termijn van alle vergunningsaanvragen – eenvoudig en complex – naar acht weken. Daarnaast wordt het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ingevoerd. Dit stelt eisen aan de informatievoorziening van de lokale overheid, maar betekent ook dat burgers en bedrijven een veel betere informatiepositie krijgen”, legt Vincent uit. Hij denkt dat veel organisaties de invoering van de Omgevingswet ook zullen benutten om de dienstverlening te verbeteren. Daarnaast is hij van mening dat dit alles ook een houding- en gedragsverandering zowel binnen organisaties als in de samenwerking met ketenpartners en de samenleving tot gevolg zal hebben.

“Dit zijn slechts enkele voorbeelden”, benadrukt hij, “maar je kunt je voorstellen dat dit een hoge impact heeft op de informatie- en proceshuishouding.” De Processpecialisten hebben een projectmatige aanpak en een oplossing in Mavim ontwikkeld waarmee een organisatie snel inzicht krijgt in de impact, processen (her-)ingericht kunnen worden, de resultaten hiervan op één plek geborgd worden en waarmee de implementatie versneld wordt.

Welke toegevoegde waarde heeft het Mavim Platform in combinatie met de oplossing van De Processpecialisten?

Vincent geeft aan dat de ontwikkelde oplossing uit drie delen bestaat:

  • een projectmatige aanpak, stappenplan om de processen ‘omgevingswet-proof’ te maken;
  • een checklist waarmee per proces de impact bepaald kan worden en op basis waarvan het proces geoptimaliseerd of heringericht kan worden;
  • een ‘bibliotheek’ met best practice processen. Daar staan onder andere de 16 referentieprocessen van de VNG in.

“Op basis van de opdrachten die we uitvoeren blijven we de oplossing doorontwikkelen; we scherpen het stappenplan aan, we actualiseren de checklist op basis van nieuwe inzichten en we voegen steeds nieuwe best practices toe. Je houdt hierdoor continu toegang tot de nieuwste inzichten.”

Waarom is het van belang om alle processen en onderliggende informatie te borgen in een platform?

“(Keten)samenwerking is in het kader van de Omgevingswet van cruciaal belang. Het is daarbij noodzakelijk om inzichtelijk te hebben wie, wat, waarom doet en welke informatie daarbij vastgelegd of gebruikt wordt. Daarmee kan enerzijds de impact bepaald worden op proces, systeem en gedrag. Anderzijds moeten medewerkers één bron hebben waarbij ze alle informatie kunnen vinden en raadplegen. Anders ontstaat er ruis en dat heeft uiteindelijk negatieve effecten op de dienstverlening aan burgers en bedrijven. En een van de effecten die beoogd wordt met het invoeren van de Omgevingswet is juist om die te verbeteren! Eénheid van taal, één plek om processen en onderliggende informatie te borgen is daarbij noodzakelijk!”

De aanpak en werkwijze van de oplossing zijn helder! Maar kun je nog even in het kort aangeven welke voordelen jullie oplossing een lokale overheidsinstelling oplevert en hoe De Processpecialisten de implementatie ondersteunen?

“Ten eerste biedt de oplossing één informatie- én communicatieplatform waarin je alle proces- en werkafspraken en je applicatielandschap in vastlegt en borgt”, geeft Vincent aan. “Daarnaast beschik je over een gestandaardiseerde, projectmatige aanpak waarmee je direct inzicht in de impact kunt creëren en kun je gebruik maken van landelijke standaarden en voorbeelden.“ Vincent vervolgt: “Bovendien biedt de oplossing toegang tot best practices van andere organisaties. En natuurlijk helpen overzichtelijke schema’s van de processtappen die van toepassing zijn, beschikbare documenten en templates voor iedere processtap en inzicht in welke functies nodig zijn en op welk moment in het proces, lokale overheidsinstellingen ook om snel aan de slag te gaan met de Omgevingswet.”

“Om de verandering inzichtelijk te maken, processen te toetsen en de implementatie te ondersteunen hebben we daarbij voor een aantal processen een processimulatie ontwikkeld”, vervolgt Vincent. “In een processimulatie worden de activiteiten ‘van klant tot klant’ op één plek versneld uitgevoerd. De essentie van het proces wordt uitvergroot, terwijl details juist achterwege blijven. Een simulatie laat de samenhang zien tussen de verschillende opeenvolgende activiteiten en de ervaringen van de klant. Een processimulatie is een soort laboratoriumopstelling: mensen kunnen in een veilige omgeving experimenteren, evalueren en oefenen.”

Klik hier voor de link naar het artikel

Meer weten? Neem dan contact op met Vincent Damen 06 46 16 26 77